Қазақстан фермерлері үшін астықты 2024 жыл күзгі және көктемгі ылғалдың жеткілікті берілуінің арқасында болды, себебі бұл ауыл шаруашылығы дақылдарының өсуіне қолайлы жағдай жасады. Алайда, бұның кері жағы да бар: биылғы жоғары түсім, егер қоректік заттарды қалпына келтіруге және толықтыруға арналған профилактикалық шараларды қолданбаса, келесі маусымда топырақ жағдайының нашарлауына себеп болуы мүмкін.
2024 жылғы ылғал жоғары егін түсімін қалай қамтамасыз етті
Ылғалдың артық болуы мәдени өсімдіктерге макро және микроэлементтердің оңтайлы мөлшерін алуға мүмкіндік берді, топырақтағы қоректік заттардың қолжетімділігін арттырды және вегетацияның барлық кезеңдерінде сумен жабдықтауды жақсы қамтамасыз етті. Нәтижесінде фермерлер орташа деңгейден жоғары өнім алды, бұл ауыр 2023 жылдан кейінгі едәуір табыс болды.
Уақтылы шаралар қолданбаса 2025 жылы күтілетін проблемалар
2024 жылғы қолайлы жағдайларға қарамастан, жоғары өнім топырақтағы қоректік элементтер қорының айтарлықтай бөлігін сарқыды. 2025 жылғы маусымның негізгі тәуекелдері:
1. Қоректік заттардың тапшылығы: Биыл жоғары егін шығымдылығы топырақтан азоттың, фосфордың және калийдің қарқынды тұтынылуына әкелді, бұл оны жұтаңдатты. Бұл элементтердi толықтырмаса келесi жылдың егіні қоректік жетіспеушіліктерге тап болуы мүмкiн, бұл өнiм мен сапа көрсеткiштерінiң төмендеуiне алып келедi.
2. Элементтердiң шайылу қаупi: Ылғалды топырақтың әсерінен қоректi заттардың, әсiресе азоттың бiр бөлiгi төменгi қабаттарға шайылып, өсiмдiктерге қол жетiмсiз болуы мүмкiн. Қоректiлiктiң оңтайлы деңгейiн ұстап тұру үшiн тыңайтқыштарды, әсiресе азотты және калийдi қосу жолымен толтыруды қажет етеді.
3. Топырақ құнарлылығының төмендеуі: 2024 жылғы ылғалды маусымнан кейін топырақ органикалық және құрылым тапшылығын сезінуі мүмкін, бұл ылғал мен қоректік заттарды сақтау қабілетіне әсер етеді. Топыраққа кешенді тыңайтқыштармен және органикалық жақсартқыштармен қолдау жасалмаса, бұл өсімдіктердің өсу жағдайын қиындатуы мүмкін.
2025 жылы егін шығымдылығын сақтау шаралары
Келесі маусымда егін шығымдылығының жоғары деңгейін қолдау үшін Қазақстан фермерлеріне келесі аспектілерге назар аудару ұсынылады:
1. Тыңайтқыштарды кешенді қосу: Жоғалған макро және микроэлементтердің орнын толтыру маңызды. Аммофос тамыр түзу және егінды қалыптастыру үшін қажетті фосфордың негізгі көзі болып табылады. Аммофосты қосу топырақтағы осы элементтің толтыруға көмектеседі. Сондай-ақ өсiмдiктердiң жалпы қоректенуін, әсiресе өсудiң бастапқы кезеңдерiнде қолдау үшiн азотты тыңайтқыштарды қосу да маңызды. Құрамында фосфор да, азот да бар кешенді тыңайтқыштарды балама ретінде қолдануға болады, бұл дақылдардың теңгерімді қоректендірілуін қамтамасыз етеді.
2. Топырақтың мелиоративтік және құрылымдық жақсаруы: Мол ылғалдылықтан кейін шайылу қаупін азайту және қоректік заттардың қалдықтарын сақтау үшін топырақтың су өткізгіштігі мен құрылымын сақтау маңызды. Фосфогипс тыңайтқыштар жүйесіне пайдалы қосымша бола алады. Ол топырақты фосформен толтырумен қатар, құрылымын да жақсартады, оның су ұстау қабілетін арттырады және басқа қоректік элементтердің жақсы сіңуіне ықпал етеді. Фосфогипсті қосу топырақтың құнарлылығын жақсартуға және болашақ егістер үшін фосфор тапшылығын азайтуға көмектеседі.
Қорытынды
Тыңайтқыштарды уақтылы қосу және құнарлылықты қалпына келтіру 2025 жылы көретін пайда мен ауыл шаруашылығы алқаптарының жағдайы арасындағы теңгерімді сақтай отырып, егін шығымдылығын сақтауға көмектеседі.
