2022 жылдың 16 наурызында «KAZCHEM» агроакадемиясы бірінші лектің оқушыларын шығарды. Оқуға Қазақстанның түкпір-түкпірінен 16 аграрий қатысты. Онлайн-курстың спикерлері Д.Н. Прянишников атындағы Бүкілресейлік тыңайтқыштар және агротопырақтану ғылыми-зерттеу институтының ауыл шаруашылығы ғылымдарының кандидаттары мен докторлары қатысты. Курстың модераторы KAZCHEM компаниясының қызметкері, агроном Ерқанат Жантеміров болды. Курс аяқталғаннан кейін қатысушылар тестілеуден өтіп, емтиханды сәтті тапсыру нәтижелері бойынша Бүкілресейлік агрохимия ғылыми-зерттеу институтының мемлекеттік үлгідегі сертификатын алды. Оқудың қалай өткендігі туралы бірінші лектің қатысушылары өздерінің ойларымен бізбен қуана бөлісті.
«72 академиялық сағат біздің оқушылар үшін ұмытылмас және жарқын өтті. Мен тыңдаған курс – бұл теледидардан көруге болатын нәрсе емес, мұндай нақтылықты интернеттен де табу мүмкін емес. Мысалы, бізге экономикалық тиімділікті есептеудің математикалық модельдеуі көрсетілді: ылғалдың белгілі бір қорымен, сол жердің климатымен, әртүрлі ауыспалы егістермен менің қандай өнім алуым мүмкін, маған оны қалай жақсы сатуға болады және нәтижесінде қандай табыс аламын.
Минералдық қоректендіру туралы мен мынадай мәліметтерді білдім: қалай, қашан және қандай тыңайтқыштарды қолдану керек; оларды қолдану тиімділігін қалай анықтау керек, яғни «қажет немесе қажет емес» деген сұраққа жауап беру керектігін. Майлы дақылдар (зығыр) мен дәнді дақылдарда азот және фосфор тыңайтқыштарына қажеттілік қандай? Мысалы: зығырдағы азотты шамадан тыс тұтыну өсімдік массасының көбеюіне, тұқымдарда ақуыздардың жиналуына және майдың азаюына әкеледі. Дәнді дақылдардағы қоректік заттардың сіңімділігі белгілі бір топырақтың сілтілік балансына байланысты. Енді мен өз үйімде жаңа құралдардың барлық жиынтығын пайдалана аламын. Мен осы жаңа білімнің барлығын ең жақын егіс алқабында қолдануға ниеттімін!» - дейді «Ұмай жер» ЖШС басшысы Азамат Ельмаганов.
Азамат Ельмаганов үшін қазіргі егіс алқабы жиырма бірінші болады. Оның ЖШС жалпы ауданы 12 500 га екі шаруашылықтан тұрады. Өсімдік шаруашылығындағы мол практикасы мен үлкен тәжірибесіне қарамастан, өзін «прогрессивті аграрий» ретінде көрсететін Азамат өзінің де, әріптестерінің де үйренуіне ештеңенің кедергі келтірмейтініне сенімді.
Азамат Қазақстанда өзінің орасан зор агропотенциалы және көлемі бойынша 9-шы аумағы бар аграрийлерге агрономия мен егіншілік технологиялары бойынша білім жетіспейді деп есептейді. Ауылдарда тұратын көптеген фермерлер кейде интернетсіз отырады, олардың арасында аға буын өкілдері көп, ал жастардың бәрінде бірдей мамандандырылған білім бола бермейді. Жоғары оқу орындарының ауылшаруашылық факультеттерінен шыққан жастар кейде азовты да білмейді. Оның үстіне, олардың ішінде экономикалық көзқарасы барлар, шығындарды дұрыс есептей алатындар аз.
«Кейбіреулер: «әй, біз егуін егеміз, ал одан алатынды Құдай өзі біледі» деген сарындағы ойда болады. Мұны туған жерге, оның мүмкіндіктеріне деген қылмыстық көзқарас деп айтуға болады!»
Оқуды аяқтағаннан кейін Азамат Ельмаганов Институттың ғылыми қызметкерлеріне келесі курсқа: мақсары, соя, рапс, арыш, қыша және т.б. сияқты маржиналдық дақылдарды өсіру; ауыспалы егісті оңтайлы ұйымдастыру; сұйық кешенді тыңайтқыштың (СКТ) тиімділігі және оны қолдану, биотыңайтқыштар есебінен топырақтың құрылымын жақсарту сияқты тақырыптарды зерттеуді қосуға тілек білдірді. Бұл тыңайтқыштарға деген өзіндік түсінік кетті, ал «оларды немен жейтінін» білетін адамдар аз. Бұл әсіресе агрохимияның қазіргі проблемаларында өзекті.
«KAZCHEM» жас агромаманы Ерқанат Жантеміров Ресейдің жетекші тыңайтқыштар және агротопырақтану институтында оқу мүмкіндігіне қуанышты болды. Оның айтуынша, біліктілікті арттыру және жаңа практикалық білім алу біздің аграрийлердің қажеттіліктерін жақсы түсінуге көмектеседі.
"Біз күн сайын біздің тыңдаушыларымызды көбірек қызықтыратын алдын-ала таңдалған тақырыптармен үш сағаттан айналыстық. Мұндай тақырыптар, мысалы: өсімдіктерді қоректендіру жоспарлары бойынша, дақылдарды немесе Қазақстан өңірлерінің климаттық жағдайларына байланысты тыңайтқыштарды пайдалану ерекшеліктері бойынша кеңестер көп болды. Сұрақтар нақты айтылды: менің ЖШС немесе ШҚ-да не істеуге кеңес бересіз, қашан, қалай және қанша? Олар бірдей егжей-тегжейлі жауаптар алды. Айтпақшы, тыңайтқыштар туралы айтқанда, спикерлер біздің қазақстандық өнімімізге көп көңіл бөлді. Сондықтан мұндай тренингтер қажет болған жағдайда және маусым бойынша фермерлер сұраған тақырыптарға бағытталған жаппай тренингтерге айналуы мүмкін және болуы керек», - дейді Ерқанат.
Ерқанат белсенді кері байланыс қатысушыларға оқытудың - олардың табыстылығын арттырудың нақты мүмкіндігі екенін түсінуге көмектескенін атап өтті. Мысалы, курсты аяқтағаннан кейін тыңдаушылардың бірі оның шаруашылығына қажет тыңайтқыштар партиясын сатып алды.
